نماي شيشه‌اي در كنار نماي رومي قرار گرفته، ساختمان كنارشان برآمدگي‌هاي هندسي‌اش از بام هم فراتر رفته، ظاهر ساختمان روبه‌رويي شلوغ و گيج‌كننده است و بناي مجاورشان هم طرحي نبايد را در نماي خود كار كرده است. انتهاي كوچه هم ساختماني كوچك و قديمي با نماي آرام و آجري، كه هر بيننده‌اي آن را وصله ناجور در كنار بناهايي كه لقب مدرن و امروزي گرفته‌اند، مي‌پندارد.
تنوع همراه با اغتشاش نماي ساختمان‌هاي پايتخت كه برخاسته از تقليد ناقص و اعمال سليقه شخصي است مديريت شهري را درسال‌هاي اخير بيش از پيش نگران هويت اين شهر كرد تا براي نما ضوابط و چارچوبي تعيين كنند. نماي ساختماني كه به زعم خيلي‌ها ملك خودشان است و خودشان بايد برايش تصميم بگيرند. در شلوغي ساختمان‌ها و ظاهر نامانوس برخي‌شان، اما هنوز مي‌شود بناهاي تازه و جديدي را هم پيدا كرد كه معمارانش با بهره‌مندي از ذوق و خلاقيت، هنر ايراني را با اعتقاد اسلامي به‌هم‌آميخته و نمايي دلنشين خلق كرده‌اند.
- كميته نما، راه خلاقيت معماران را نمي‌بندد
كميته نما فعاليت خود را اواخر سال گذشته در معاونت معماري و شهرسازي شهرداري آغاز كرد تا سازندگان بنا براساس اصول و ضوابط معماري، نماي ساختمان‌هاي خود را طراحي كنند. فعاليت اين كميته در ارديبهشت‌ماه به تصويب شوراي شهر رسيد و اكنون سازندگان ساختمان‌ها، ديگر مي‌دانند براي دريافت پروانه ساخت، طرح نماي ساختمانشان بايد در اين كميته تأييد شود. به گفته نمايندگان شوراي شهر در اين كميته، شهروندان و سازندگان بنا از بررسي نماي ساختمانشان استقبال كرده‌اند و در برخي موارد، سازنده با وجود دريافت پروانه ساخت بازهم تمايل به بررسي نماي بنايش دارد.
سهيلا صادق زاده، مديركل معماري و ساختمان معاونت شهرسازي و معماري شهرداري تهران به همشهري مي‌گويد: اين كميته قصد ندارد دست معماران و خلاقيت آنها را ببندد اما لازم است چارچوب‌هايي براي طراحي مشخص شود. وي بر اين موضوع نيز تأكيد مي‌كند كه نماي ساختمان بايد توسط دانش‌آموختگان معماري طراحي شود.
- تأكيد بر تناسب نما با محيط پيرامون
اقليم، شرايط اقتصادي، اجتماعي، محيط پيرامون و... عوامل تأثيرگذار بر نما و ساختمان هستند و معمولا نماهايي كه با اين فاكتورها تناسب و همخواني داشته باشند بيشتر مورد تأييد قرار گرفته و آرامش بصري به همراه مي‌آورند. به گفته بهمن اديب‌زاده استاد دانشگاه شهيد بهشتي، نماي ساختمان نبايد با فرهنگ و اعتقادات ديني مغايرت داشته باشد، حق جلوه فروشي ندارد، بايد ريشه دار و معتبر و آراسته باشد و فضاي زندگي و چشم شهروندان را آزار ندهد. وي طي سخناني در همايش بررسي عملكرد كميته نماي ساختمان كه هفته گذشته برگزار شد اظهار كرد:
نماي ساختمان‌هاي ما نه اسلامي و نه ايراني است درحالي‌كه بايد مبلغ و مروج هردوي اينها باشد. اين استاد دانشگاه همچنين بر اين موضوع تأكيد كرد كه مناطق و محله‌هاي شهر نيز هركدام ويژگي‌هاي خودشان را دارند كه اين مسئله هم بر معماري و نماي آنها تأثير خواهد گذاشت و بايد مورد توجه قرار گيرد. اين همان تناسب طرح با محيط و منطقه پيرامون است كه به گفته صادق‌زاده قرار است معاونت معماري و شهرسازي شهرداري براساس ويژگي‌ها و اقليم خرد هر منطقه، مطالعه ويژه‌اي از نظر معماري و فرصت‌هاي آن محدوده انجام دهد.
- معماري ايراني - اسلامي ترويج داده مي‌شود
«بايد خجالت بكشيم كه نماي رومي را در ايران به كارمي‌بريم؛ در كشوري كه ساخت گنبد را به ديگران ياد داد.» اين جمله مهدي چمران رئيس شوراي شهر تهران است كه اعتقاد دارد اينگونه نماسازي يك ناهنجاري است و با سبك زندگي ما مغايرت دارد. وي معتقد است دركشوري كه درمعماري حرف براي گفتن دارد، اكنون تقليد كوركورانه و ناقص از معماري غربي رخ داده و تهران كه مي‌توانست داراي هويت معماري باشد، رها شده است.
اغتشاش و ناموزوني و ناهمخواني نماي ساختمان‌ها در همين سال‌هاي اخير مسئولان شهري را بر ايجاد ضوابط و چارچوب‌هايي ترغيب كرده كه آنچه برگرفته از تاريخ و هويت پربار اين سرزمين است بر چهره ساختمان‌ها نقش ببندد و آن را از انتخاب‌هاي تقليدي و سليقگي نجات دهد.
مديركل معماري و ساختمان معاونت شهرسازي نيز مي‌گويد قرار است الگوي مسكن با رويكرد معماري ايراني - اسلامي تهيه شود تا در جهت احياي اين مفهوم گسترده و با اهميت قدم‌هاي محكم و خوبي برداشته شود. به گفته صادق‌زاده مناطق 11و 12كه هسته تاريخي تهران محسوب شده و در برگيرنده بهترين ايده‌ها براي معماري ايراني است نيزبه‌عنوان پايلوت اجراي نماهاي ايراني - اسلامي در ساختمان‌هاي جديد انتخاب شده و قرار است در ديگر مناطق نيز به اجرا درآيد.
- توصيه‌ها و الزامات در مورد نماي ساختمان
طراحي و اجراي نماهاي شهري درقالب توصيه و احكام سلبي و ايجابي توسط معاونت معماري و شهرسازي تهيه شده كه برخي از آنها شامل اين موارد است:
رعايت هماهنگي و تناسب نما با منظر عمومي محله و مظاهر فرهنگي
استفاده از نور و رنگ براي جذابيت بيشتر نما
عدم‌استفاده از رنگ‌هاي نامتعارف و تند در نماي ساختمان
عدم‌استفاده از فرم‌هاي نامتعارف و نامانوس
ضرورت هماهنگي رنگ غالب نما با رنگ ابنيه مجاور
ضرورت استفاده از مصالح مرغرب و مقاوم
عدم‌استفاده از نمادهايي كه اشاعه‌دهنده تفكرات ضد‌ديني و ضد‌فرهنگي باشد.
نظر شما